Muacceliyet ve Müecceliyet Nedir?
Ticari sözleşmelerde ve senet metinlerinde sıkça karşımıza çıkan bu iki terim, borcun ne zaman ödenmesi gerektiğini belirler:
- Muacceliyet: Borcun derhal ödenebilir (muaccel) hale gelmesini ifade eder.
- Müecceliyet: Borcun belirli bir vadeye kadar erteli (müeccel) olduğunu gösterir.
Muacceliyet (Vadenin Gelmesi veya Öne Çekilmesi)
Muacceliyet, borcun hemen ödenmesi gerektiği durumları anlatır. Örnekler:
- Vade tarihi gelmiş senetler,
- Sözleşmede yer alan “muacceliyet şartı” ile bütün taksitlerin tek kalemde istenmesi,
- Temerrüde düşen borçlunun kalan borcunun tamamının talep edilmesi.
Müecceliyet (Vade Tanınması)
Müecceliyet, borcun henüz muaccel olmadığını, belirlenen vadeye kadar beklenmesi gerektiğini ifade eder. Taksitli satış sözleşmeleri veya vadeli senetlerde sık görülür.
Senet ve Sözleşmelerde Kullanım
| Terim | Ne Anlatır? | Tipik Kullanım |
|---|---|---|
| Muacceliyet | Borç hemen ödenecek | Vade geldi, temerrüt oluştu, muacceliyet şartı tetiklendi |
| Müecceliyet | Borç ileri tarihte ödenecek | Taksit planı devam ediyor, vade henüz gelmedi |
Pratik Tavsiyeler
- Sözleşmeye muacceliyet şartı eklerken hangi hallerde tetikleneceğini açıkça yazın.
- Müeccel borçların takip planını ajandanızda tutun; vade yaklaşınca otomatik hatırlatma kurun.
- Senet metninde “müecceliyetini muhafaza eder” gibi ifadeler kullanıyorsanız, açıklama bölümünde bugünkü Türkçe karşılığını da yazın.
Sonuç
Muacceliyet borcun hemen ödenmesini, müecceliyet ise vade tanınmasını ifade eder. Senetyaz, vadeleri takip etmenize ve muacceliyet şartlarını doğru biçimde yazmanıza yardımcı olacak şablonlar ve bildirimler sunar.