Senet İbraz Süresi Nedir? Vade Sonrası Haklarınızı Nasıl Korursunuz?
Kambiyo senetlerinde ibraz, alacaklının borçluya ödeme talebini resmen ilettiği kritik aşamadır. İbraz süreleri kaçırıldığında protesto, faiz ve kambiyo yoluyla icra gibi güçlü haklar zayıflar. Bu rehber, vadeli ve vadesiz senetlerde ibraz sürelerini, TTK’daki hükümlere dayanarak adım adım açıklar.
Senet İbraz Süresi Tanımı
Senet ibraz süresi, senedin vadesinin gelmesiyle birlikte borçluya (keşideci veya muhatap) gösterilmesi gereken yasal zaman aralığıdır. İbraz:
- Borçluya ödeme çağrısı yapar,
- Ödeme yapılmazsa protesto çekebilmenin önünü açar,
- Kambiyo senetlerine özgü takip yolunun kullanılabilmesi için zorunlu prosedürü tamamlar.
Vadeli (Belirli Tarihli) Senetlerde İbraz
TTK m.708’e göre;
- Belirli bir günde ödenecek senet vade gününde veya izleyen iki iş günü içinde ibraz edilmelidir.
- Görüldükten belli bir süre sonra ödenecek senet için önce “görüldü” şerhi alınır; bu tarihten itibaren kararlaştırılan süre (ör. 30 gün) işler ve vade sonunda yine iki iş günü içinde ibraz gerekir.
- Süreler iş günü esasına göre hesaplanır; resmi tatiller dâhil edilmez.
Vadesiz (Görüldüğünde Ödenecek) Senetlerde İbraz
- Bu senetler, düzenlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde ibraz edilmelidir (TTK m.708/2).
- Taraflar daha kısa veya daha uzun bir ibraz süresi kararlaştırabilir; süre bitmeden ibraz edilmezse kambiyo hükümleriyle takip hakkı kaybolabilir.
İbraz Süresini Kaçırmanın Sonuçları
| Kayıp | Açıklama |
|---|---|
| Protesto hakkı | İbraz yapılmadıysa protesto çekilemez, kefiller sorumluluktan kurtulabilir. |
| Kambiyo takibi | İcra dairesinde kambiyo yoluyla hızlı haciz açılamaz; genel haciz yoluna dönülür. |
| Faiz/masraf talebi | Vade sonrası temerrüt faizi talebi zorlaşır; gecikme alacaklı aleyhine olur. |
| Regress hakları | Ciro zincirindeki önceki borçlulara başvuru hakkı düşer. |
İbraz İçin Pratik Kontrol Listesi
- Vade tarihini ajandanıza işleyin ve iki iş günü kuralını hatırlatıcıyla takip edin.
- İbrazı noter aracılığıyla veya banka kanalıyla belgeleyin.
- Ödeme yapılmazsa aynı gün protesto için notere başvurun.
- Tüm belgeleri (ibraz makbuzu, protesto, bildirimler) dijital ortamda arşivleyin.
Sonuç
Doğru zamanda ibraz edilmeyen senet, alacaklının hukuki avantajlarını büyük ölçüde kaybettirir. Vade takibi, ibraz belgeleme ve protesto süreçlerini Senetyaz’ın hatırlatma sistemleriyle yöneterek hak kaybı riskini ortadan kaldırabilirsiniz.