Senet ile Bono Arasındaki Fark Nedir? Güncel Karşılaştırma
Günlük dilde “senet” çoğu zaman borç ilişkisini belgeleyen herhangi bir yazılı taahhüt anlamına gelir. Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) ise “bono (emre yazılı senet)” belirli unsurları taşıyan ve kambiyo senedi hükmünde olan özel bir senet türüdür. Dolayısıyla her bono bir senettir; fakat her senet bono sayılmaz. Aşağıdaki rehber, bu iki kavram arasındaki hukuki ve pratik farkları net biçimde ortaya koyar.
Senet (Adi Senet) Nedir?
- Borçlu ile alacaklı arasında düzenlenen yazılı borç ikrarıdır.
- TTK’nın kambiyo hükümlerini değil, Türk Borçlar Kanunu’ndaki adi yazılı sözleşme kurallarını takip eder.
- Metinde “bono”, “emre yazılı senet” veya kayıtsız şartsız ödeme vaadi yer almayabilir.
- İcra takibi genel haciz yoluyla yapılır, süreç daha uzun sürebilir.
Bono (Emre Yazılı Senet) Nedir?
- TTK m.776’da sayılan zorunlu unsurları içerir: “bono”/“emre yazılı senet” ibaresi, kayıtsız şartsız ödeme vaadi, tutar, düzenleme ve vade tarihi, ödeme yeri, alacaklı bilgisi, keşidecinin ıslak imzası.
- Kambiyo senedi sayıldığı için kambiyo yoluyla (hızlandırılmış) icra takibi yapılabilir.
- Ciro ve aval gibi işlemlerle devredilebilir, teminat gücü yüksektir.
Senet ve Bono Arasındaki Hukuki Farklar
| Başlık | Senet (Adi Senet) | Bono (Emre Yazılı Senet) |
|---|---|---|
| Yasal Dayanak | Türk Borçlar Kanunu | TTK m.776-778 |
| Zorunlu İbare | Yok | “Bono / emre yazılı senet” |
| Ödeme Vaadi | Şartlı olabilir | Kayıtsız şartsız olmalı |
| Taraf Yapısı | En az borçlu & alacaklı | Keşideci (borçlu) & lehdar; üçüncü kişiler aval/ciro ile dahil olabilir |
| İcra Yolu | Genel haciz | Kambiyo senetlerine özgü haciz |
| Ciro Edilebilirlik | Genellikle yok | Evet (tam/blanko ciro) |
| Teminat Etkisi | Daha zayıf | Yüksek; finansman aracı olarak kabul görür |
Hangi Durumda Hangi Belge Tercih Edilmeli?
- Bono kullanın: Vadeli satış yapıyor, güçlü bir tahsilat güvencesi arıyor veya senedi kolaylıkla devredebilmek istiyorsanız.
- Adi senet kullanın: Taraflar arasında basit borç ikrarı yeterliyse, ödeme takibi için hız öncelik değilse veya TTK’daki sıkı şartları sağlamak güçse.
Bono Düzenlerken Kontrol Listesi
- Metinde “bono” veya “emre yazılı senet” ibaresi geçti mi?
- Kayıtsız şartsız ödeme vaadi tek cümlede açıklandı mı?
- Tutar hem rakamla hem yazıyla aynı mı?
- Düzenleme tarihi, vade, ödeme yeri ve lehdar bilgileri eksiksiz mi?
- Keşidecinin ıslak imzası ve gerekiyorsa kaşesi eklendi mi?
Sonuç
Senet ile bono arasındaki temel fark, hukuki dayanaktan kaynaklanır. Bono, TTK’nın kambiyo hükümlerine tabi olduğu için daha hızlı icra yoluna, ciro imkanına ve yüksek güvenilirliğe sahiptir. Senetyaz, bono düzenlerken ihtiyaç duyduğunuz tüm TTK uyumlu alanları kontrol eden akıllı formlar ve PDF çıktıları sunarak süreci kolaylaştırır.